Ostatnimi czasy na social mediach coraz większą rozpoznawalnością cieszy się termin “body positivity”, czyli ciałopozytywność. Wiele osób zaznajomiło się już z tą nazwą i zna, lub domyśla się, jej znaczenia. Influencerzy doradzają, jak polubić swoje ciało i przekonują, że każde ciało jest piękne. Jednak ten ruch zdobywa też sporo złej sławy. Inną opcją dla osób zmagających się z negatywnym postrzeganiem swojego ciała czy chcącym poprawić swoją relację z nim wydaje się być rosnący w siłę ruch body neutrality.
Kultura diety – dlaczego potrzebujemy body neutrality?
Oba ruchy są odpowiedzią na otaczającą nas kulturę diety. Kultura diety to termin odnoszący się do zbioru przekonań, norm i praktyk społecznych, które stawiają na piedestale chudość, niekoniecznie zdrową, i promują dietę oraz odchudzanie jako środki do osiągnięcia „idealnego” ciała. Kultura diety jest wszechobecna w mediach, reklamach. Często możemy ją dostrzec również w codziennych rozmowach. W internecie jest wiele treści promujących niebezpieczne diety, czy intensywne ćwiczenia i bardzo dokładne liczenie spożywanych kalorii.
Takie zagęszczenie podobnych przekazów wpływa negatywnie na samoocenę wielu osób. Problem ten dotyka w szczególności kobiet, ponieważ to one w znacznej większości są celem tych treści. Media pokazują bardzo wąską gamę kobiecych ciał (pod względem sylwetki i wieku), podczas gdy aktorzy mężczyźni są bardziej zróżnicowani. Zwykle, tylko piękne i szczupłe kobiety są tymi “dobrymi” bohaterkami. Jeśli chodzi o mężczyzn, łatwiej znaleźć nam przykłady niewyględnych, ale posiadających inne pozytywne cechy postaci. Dziewczynki szybko uczą się wiązać swoją wartość jako osoby ze swoim wyglądem.
Problemy z obrazem ciała i kompleksy
Badania pokazują, że już w przedszkolu zauważamy, że inni ludzie oceniają nas na podstawie wyglądu. Dziewczynki już nawet w wieku 7 lat myślą już o odchudzaniu, chłopcy trochę później zaczynają zauważyć swój wygląd1. Ta smutna nieproporcjonalność może wynikać np. z tematów o jakich rozmawiają członkowie rodziny dzieci a także z konsumowanych mediów. Nie sposób więc się dziwić, że dziewczynki myślą o diecie, jeśli widzą poradniki i diety-cud u swoich mam. W obecnych czasach dzieci mają dostęp do mediów, np. TikToka, gdzie ciągle wybijają się nowe pomysły na kompleksy. Przykłady to “septum arms” (ramiona, które znacznie “pogrubiają się” dociśnięte do boku), “hip dips” (zagłębienie na wysokości kolca biodrowego), czy “niepoprawna harmonia twarzy”. To nie wszystkie z zagadkowych terminów, na które firmy kosmetyczne i fitness szybko znajdują rozwiązania.
Niezadowolenie z ciała nie kończy się jednak na niezadowoleniu z sylwetki i tuszy. Głębokim problemem są też kanony piękna związane z rysami twarzy, typem włosów czy nawet kształtem płytki paznokcia.
Czym jest ciałoneutralność?
Body neutrality to ruch i filozofia, które zachęcają do neutralnego podejścia do własnego ciała, zamiast koncentrowania się na jego wyglądzie. Stawia na uznanie ciała za wartość niezależną od estetyki. Celem jest zmniejszenie obsesji na punkcie wyglądu i skupienie się na funkcjonalności oraz zdrowiu ciała. Body neutrality zachęca do akceptacji ciała takim, jakie jest, bez konieczności pozytywnego lub negatywnego oceniania jego wyglądu. To podejście pomaga zredukować stres i presję związaną z wizerunkiem ciała, promując zdrowie psychiczne i emocjonalne. Umożliwia większą koncentrację na innych aspektach życia.
Body neutrality vs. body positivity: co je różni?
Niektórzy uważają, że nagłe polubienie swojego ciała po latach bycia “body negative” jest równie nierealistyczne jak standardy piękna, z którymi walczy ruch body positivity. Jego nazwa i postulaty sprawiają, że część osób od razu odrzuca tą ideę myśląc “to nie dla mnie!”. Dodatkowo, zdarza się, choć nie jest to regułą, że treści opatrzone nazwą “body positivity” to w rzeczywistości treści negujące wiedzę o zdrowiu lub szkalujące ludzi, którzy starają się zmienić swoje ciało. Przekonują, że jeśli chcesz zmienić swoje ciało, to znaczy, że nie masz do niego pozytywnego nastawienia. Body positivity zarzuca się czasami toksyczność. Zabrania ludziom wyrażać negatywnych opinii o swoim ciele, często powodując jedynie tłamszenie negatywnych emocji a nie faktyczne ich eliminowanie.
Oczywiście, możemy odrzucić te stwierdzenia jako pomówienia czy nieporozumienia. Jednak nie zmienia to faktu, że również one kształtują wyobrażenia ludzi o tym ruchu i ich stosunek do niego. Jeśli potrzebujesz zdobyć lub odświeżyć wiedzę na temat założeń ciałopozytywności przeczytasz o niej tutaj – https://fundacjablu.pl/body-positive/.
Body neutrality oferuje inną, mniej radykalną drogę – neutralność wobec ciała. Zamiast “Kochaj swoje ciało!” daje przesłanie “Nawet jeśli nie lubisz swojego ciała – możesz w nim istnieć i żyć szczęśliwie”. Zakłada rozwijanie miłości do siebie niezwiązanej z wyglądem, zamiast kochania swojego wyglądu. Body neutrality jest też bardziej wyrozumiałe niż body positivity. Pozwala na większą płynność. Nasze podejście do ciała może się zmieniać wraz z nastrojem. Dlatego body neutrality poza akceptacją ciała propaguje też akceptację swoich odczuć. Najważniejszą wartością body neutrality jest to, że pozostawia miejsce na myślenie o innych rzeczach niż ciało. Jeśli oceniasz, że wyglądasz dziś gorzej niż wczoraj nie musi rujnować to całego twojego dnia, wpływać na twoje plany albo na posiłki, które zjesz. Możesz zauważyć to, a później – robić swoje.
Jak praktykować body neutrality?
Jednym ze sposobów na zdobycie szacunku do swojego ciała jest skupienie się na tym, co ciało dla nas robi. Nie musisz mówić, że kochasz swoje blizny czy celulit. Możesz po prostu docenić części, na których się znajdują. Choć wiele czynności robisz codziennie bez zastanowienia, możesz znaleźć moment na to by jednak dostrzec ich wagę. Ciałoneutralność to nie coś co można osiągnąć w jeden dzień. Ale w przeciwieństwie do ciałopozytywności, nie narzuca jednak podejścia “pozorujesz aż wyhodujesz”, a pozwala ci zmierzyć się z mniej wygodną prawdą.
Na co dzień możemy również praktykować body neutrality np. unikając komentowania wyglądu swojego i innych. Zamiast tego, komplementujmy osiągnięcia, cechy charakteru i talenty. Zwróćmy uwagę na to, co oglądamy w social mediach. Przestańmy obserwować konta, które promują nierealistyczne standardy piękna. Zastąpmy je profilami, które wspierają różnorodność ciał i zdrowe podejście do życia.
Przyszłość body neutrality
Ruch body neutrality zyskuje coraz większe uznanie jako zdrowsza alternatywa dla obsesji na punkcie wyglądu, propagowanej przez kulturę diety i media. Body neutrality ma potencjał znacząco wpłynąć na sposób, w jaki społeczeństwo postrzega ciało i zdrowie. Może znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach, np. w sporcie. Ciałoneutralni trenerzy skupiają się raczej na tym, jak się czujesz i co potrafisz zrobić, zamiast na wymiarach i zdjęciach “przed i po”. Podobne zmiany obserwujemy też w przemyśle filmowym i modowym. Poprzez promowanie podejścia body neutrality w terapii, szkoleniach i programach zdrowotnych, możemy wspólnie działać na rzecz bardziej zrównoważonego podejścia do ciała i zdrowia.