_{Zdjęcie dodane przez Alesia Kozik: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/butelka-widok-z-gory-plaszczyzna-olejek-eteryczny-7797744/}

Kosmetyki naturalne

Od jakiegoś czasu coraz istotniejsza staje się dla nas wiedza na temat tego, co wkładamy do swojego zakupowego koszyka. Uświadamiamy sobie, że to co ma kontakt z naszym ciałem każdego dnia, ma bezpośrednie przełożenie na nasze zdrowie. Rośnie świadomość ekologiczna, a kosmetyki naturalne zyskały na popularności, ponieważ chcemy wiedzieć, ,,co spływa z naszego zlewu do mórz i oceanów wraz z naszym makijażem”.

Ten artykuł ma na celu pomóc Ci w wyeliminowaniu szkodliwych substancji z Twojej kosmetyczki, postawienie na kosmetyki naturalne oraz zachęcić Cię do podnoszenia świadomości konsumenckiej.

Greenwashing, a kosmetyki naturalne

Deklaracje marketingowe często mają się nijak do tego co faktycznie znajdziemy w składzie kosmetyku.  Greenwashing to działania firmy kosmetycznej mające na celu stworzenie wrażenia, że jej produkty lub procesy produkcyjne są bardziej ekologiczne, niż w rzeczywistości.

Opakowania z recyklingu, szata graficzna w roślinne wzory, czy komunikat ,,zawiera konserwant zaakceptowany przez Ecocert‘’ nie oznacza, że skład kosmetyku jest naturalny!

Używanie terminów takich jak „naturalny”, „eko”, „przyjazny dla środowiska” bez żadnych certyfikatów lub dowodów, które potwierdzałyby takie twierdzenia, jest dla producentów dozwolony. Dzieje się tak ze względu na to, iż w Unii Europejskiej nie istnieje prawna definicja kosmetyku naturalnego. Na ratunek świadomym konsumentom, którzy pragną uchronić się przed szkodliwymi substancjami w kosmetykach czy środkach do czyszczenia domu, przychodzą certyfikaty oraz podnoszenie świadomości na temat składów.

Szkodliwe substancje w kosmetykach

Jeśli chcesz postawić na kosmetyki naturalne, warto zwracać uwagę na skład i unikać substancji, które mogą być szkodliwe zarówno dla ciała, jak i dla środowiska. Składy kosmetyków podawane są w dość niewygodny sposób dla współczesnego człowieka, mianowicie w języku łacińskim, nie każdy z nas jest przecież chemikiem. Warto jednak zapoznać się z nazwami, które często pojawiają się w składach, a których chcemy uniknąć. Oto lista składników, które warto omijać. Przykłady ich nazw w składach INCI to zaledwie kropla w morzu szkodliwych substancji, dlatego zachęcam do pogłębiania wiedzy w tym temacie.

1. Parabeny (np. Methylparaben, Ethylparaben, Propylparaben, Butylparaben)

• Parabeny są konserwantami, które mogą zakłócać równowagę hormonalną i powodować reakcje alergiczne. Nie udowodniono jednoznacznie, że parabeny w niskich stężeniach stosowanych w kosmetykach są szkodliwe, ale ich potencjalne oddziaływanie na gospodarkę hormonalną budzi obawy i jest przedmiotem dalszych badań

2. SLS (Sodium Lauryl Sulfate) i SLES (Sodium Laureth Sulfate)

• Są to silne detergenty, które mogą podrażniać skórę, wysuszać ją i osłabiać naturalną barierę ochronną. Podrażnienia skóry występują głównie w przypadku osób z wrażliwą skórą lub przy wysokich stężeniach. Dodatkowo SLS/SLES mogą być szkodliwe dla środowiska, ponieważ są trudne do rozkładu.

3. Silikony (np. Dimethicone, Cyclopentasiloxane, Trimethylsiloxysilicate)

• Silikony tworzą na skórze lub włosach film, mogą utrudniać ich naturalne procesy odnowy. Chociaż dają efekt wygładzenia, mogą prowadzić do nadmiernego przesuszenia lub obciążenia skóry w długim okresie stosowania.

4. Mikroplastik i nanoplastik (np.  Polyethylene (PE), Acrylate Copolymer, Polystyrene (PS), Nylon)

• Mikroplastiki mogą powodować m.in. zatykanie porów, uszkodzenie bariery hydrolipidowej skóry, a także podrażnienia i alergie skórne. Cząsteczki te są szkodliwe zarówno dla środowiska, jak i dla zdrowia, ponieważ mogą gromadzić się w organizmach żywych. Stanowią one zagrożenie dla ekosystemów wodnych. W UE trwa proces eliminacji mikroplastików z kosmetyków.

5. Aluminum (Aluminum Chloride, Aluminium Sulfate)

• Mają one potencjalne działanie rakotwórcze i zaburzające funkcje hormonalne,choć ich rakotwórczość nie została potwierdzona w badaniach na ludziach. Powodują negatywne skutki dla ekosystemów wodnych. Warto też zwrócić uwagę na wysoką energochłonność procesu produkcji aluminium i związane z tym emisje gazów cieplarnianych.

6. Formaldehydy (np.Formaldehyde (CH₂O), DMDM Hydantoin Imidazolidinyl Urea, Diazolidinyl Urea, Quaternium-15)

• Mogą powodować alergie skórne, wypryski, świąt. Problemy z układem oddechowym, zwłaszcza jeśli formaldehyd wchodzi w kontakt z błonami śluzowymi.

7. Syntetyczne barwniki i aromaty (np. CI 19140, Allura Red AC)

• Mogą powodować alergie skórne, podrażnienia oraz reakcje uczuleniowe. Syntetyczne zapachy często są produkowane z petrochemikaliów, które nie są bezpieczne dla skóry i zdrowia.

8. Ftalany (np. Diethyl Phthalate – DEP)

• Ftalany są substancjami, które mogą zaburzać gospodarkę hormonalną i wpływać negatywnie na płodność oraz rozwój dzieci.

9. Triclosan i Triclocarban

• Triclosan to substancja o działaniu antybakteryjnym, która może zaburzać równowagę mikroflory skóry i przyczyniać się do oporności bakterii na antybiotyki. Może także podrażniać skórę. Na szczęście Trictolasan jest coraz rzadziej stosowany w kosmetykach w UE ze względu na restrykcyjne regulacje.

10. Pochodne ropy naftowej (np. Petrolatum, Mineral Oil, Paraffin, PEG-6, PEG-8, PEG-100)

• Oleje mineralne mogą powodować zatykanie porów, co prowadzi do powstawania zaskórników i wyprysków. Ponadto, substancje te są produkowane z ropy naftowej, co nie sprzyja środowisku.

11. Syntetyczne konserwanty (np. Metyloizotiazolinon, Phenoxyethanol, Chlorphenesin, BHA)

• Pełnią funkcję konserwującą, mogą podrażniać skórę, a ich długotrwałe stosowanie jest uznawane za niebezpieczne. W kosmetykach naturalnych preferuje się bezpieczniejsze metody konserwacji, takie jak olejki eteryczne.

12. Alkohole wysuszające (np. Isopropyl Alcohol, Ethanol)

• Alkohol jest jak najbardziej składnikiem naturalnym, jednakże niektóre alkohole, szczególnie te w wyższych stężeniach, mogą nadmiernie wysuszać skórę i naruszać jej naturalną barierę ochronną.

Co zaoferują nam kosmetyki naturalne?

• Olejki roślinne (np. arganowy, jojoba, kokosowy, z drzewa herbacianego) – odżywiają skórę i mają właściwości nawilżające, a niektóre z nich antybakteryjne.
• Masła roślinne (np. shea, kakaowe) – regenerują skórę i chronią ją przed utratą wilgoci.
• Ekstrakty roślinne (np. aloes, rumianek, lawenda) – działają łagodząco, przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie.
• Naturalne glinki (np. zielona, czerwona, biała) – mają właściwości oczyszczające i detoksykujące.
• Oleje esencjonalne (np. rozmarynowy, lawendowy, z drzewa herbacianego) – oferują naturalne zapachy i właściwości lecznicze.

Rozwiewając Twoje wątpliwości, ,,naturalne’’ nie oznacza wcale ,,słabe’’. Trzy najlepiej przebadane substancje aktywne, o działaniu przeciwstarzeniowym czy przeciwtrądzikowym są pochodzenia naturalnego (oczywiście mogą występować w postaci syntetycznej): retinol, niacynamid, witamina C. 

Niestety nie wszyscy mogą czerpać z bogactwa natury. Pamiętajmy, że olejki esencjonalne lub ekstrakty roślinne mogą powodować podrażnienia lub alergie u osób o wrażliwej skórze.

Pamiętaj!

• ,,Naturalny” nie zawsze oznacza „bezpieczny” – zawsze warto sprawdzać certyfikaty (np. Ecocert, COSMOS), które gwarantują, że dany produkt spełnia określone normy ekologiczne i jest produkowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, a także „microplastic free” lub „eco-friendly”.
• Nie wszystkie kosmetyki naturalne to kosmetyki wegańskie.
• Nie każdy kosmetyk, który reklamowany jest jako “ekologiczny”  ma naturalny czy ekologiczny skład.
• Nie każdy kosmetyk naturalny będzie dla Ciebie odpowiedni, chociażby w kontekście alergii. Obserwuj swoje ciało.
•  Im niżej w składzie dany składnik jest umiejscowiony, tym mniejszą ma moc oddziaływania na ciało. 
• Sztuczne substancje w kosmetykach często kuszą przyjemną konsystencją, lub nawet efektem jaki sprawiają na skórze lub włosach w momencie nakładania. Jednak im więcej sztucznych składników, tym mniej nasze ciało może czerpać z kosmetyku, a brak efektów np. nawilżenia, jest zauważalny po jakimś czasie. 

Kosmetyki naturalne, a nowe prawo UE

Unia Europejska wprowadza przepisy wspierające ekologiczne i zrównoważone zakupy, w tym weryfikacje oświadczeń środowiskowych. Nowe regulacje mają pomóc w walce z greenwashingiem, wymagając od firm dostarczania sprawdzonych dowodów na swoje ekologiczne deklaracje. Te zmiany mają na celu wsparcie zrównoważonej konsumpcji i ochronę praw konsumentów w kontekście ekologicznych i etycznych wyborów. Polska, podobnie jak inne kraje UE, będzie musiała dostosować swoje przepisy do nowych regulacji najpóźniej do lutego 2026 roku. Warto jednak pamiętać, że konkretne daty mogą się różnić w zależności od tempa wdrażania przepisów przez rządy poszczególnych państw.

Podsumowanie

Greenwashing jest problematyczny, ponieważ może wprowadzać w błąd konsumentów, którzy chcą kierować się ekologicznymi wartościami. Inwestowanie w edukację na temat kosmetyków i ich składów to inwestycja w nasze zdrowie i stan planety.

Więcej informacji na temat zdrowego stylu życia znajdziesz na naszym blogu:  https://fundacjablu.pl/blog

Wspieraj naszą misję!

Jeśli nasze treści są dla Ciebie wartościowe, wesprzyj naszą fundację. Dzięki Twojej darowiźnie możemy tworzyć więcej bezpłatnych materiałów. Każda, nawet najmniejsza kwota, ma ogromne znaczenie i przyczynia się do kontynuowania naszych działań. Razem możemy więcej!

Dziękujemy za Twoje wsparcie! 💙

_Źródła

_{https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.2-2.pdf
Kosmetyki naturalne, czy „naturalne”? Iwona KONOPACKA-BRUD – FABRYKA SUBSTANCJI ZAPACHOWYCH „Pollena-Aroma” sp. z o.o., Warszawa
https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20240111STO16722/zwalczanie-greenwashingu-jak-ue-reguluje-oswiadczenia-srodowiskowe
https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20240308IPR19001/parliament-wants-to-improve-consumer-protection-against-misleading-claims}