Odpady żywnościowe – skala problemu i sposoby jego zmniejszenia.

Na jaką skalę występuje ten problem? – Dane statystyczne

Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), około jedna trzecia całej żywności produkowanej na świecie jest tracona lub marnotrawiona. To ogromna ilość, która wystarczyłaby, aby wyeliminować głód na świecie. W skali globalnej wyrzucamy rocznie około 1,3 miliarda ton jedzenia, co stanowi szacunkowo 1 bilion dolarów strat ekonomicznych. Wraz z odpadami żywnościowymi marnuje się również zasoby wody, energii i pracy, które zostały poświęcone na produkcję tej żywności.

Największy problem z odpadami żywnościowymi występuje w krajach uprzemysłowionych, gdzie konsumentom dostępna jest bogata oferta żywności, co często prowadzi do nadmiernego kupowania i marnowania produktów. Jednakże w krajach rozwijających się problemem jest brak odpowiedniej infrastruktury przechowywania i transportu, co prowadzi do strat już na etapie produkcji, zbioru i przetwarzania żywności.

Według danych Eurostatu, biura statystycznego Unii Europejskiej, w samym roku 2020 każdy mieszkaniec UE wygenerował przeciętnie około 127 kg odpadów żywnościowych w całym łańcuchu dostaw żywności. To alarmujące 1 kg odpadów żywnościowych na osobę co trzy dni! Te liczby są zaskakujące i wymagają naszej uwagi. Jak się okazuje pochodzą one z różnych sektorów, co widać na poniżej przedstawionym wykresie (średnia UE w 2020r.): 

Opracowanie własne na podstawie: https://commission.europa.eu/system/files/2022-12/COFE5_Next%20Generation_PL_NEW.pdf, str.10 [data dostępu: 08.08.2023]

W październiku 2022 roku Eurostat po raz pierwszy opublikował dane dotyczące marnotrawstwa żywności za 2020 rok. Niestety, w kilku krajach dane te nie były dostępne lub musiały zostać oszacowane, co było częściowo wynikiem zakłóceń w łańcuchach dostaw żywności wywołanych przez pandemię COVID-19. Państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do monitorowania marnotrawstwa żywności na każdym etapie łańcucha za pomocą wspólnej metodologii. Chociaż liczby te dają ogólny obraz problemu, to jeszcze trudno jest przeprowadzać dokładne porównania między krajami i sektorami. Jednak przewiduje się, że w miarę upływu czasu jakość danych się poprawi, co umożliwi bardziej precyzyjne śledzenie postępów w ograniczaniu marnotrawstwa żywności.

W jaki sposób zmniejszyć ilość odpadów żywnościowych?

W dzisiejszym świecie walka z marnotrawstwem żywności staje się coraz bardziej pilna. Jest to problem ogromnych rozmiarów, któremu możemy przeciwdziałać poprzez proste i codzienne działania. Przedstawimy Wam praktyczne kroki, które każdy z nas może podjąć, aby zmniejszyć ilość odpadów żywnościowych, a przy tym chronić nasze środowisko.

1. Planuj zakupy według rzeczywistych potrzeb

Najważniejszym krokiem w ograniczaniu marnotrawstwa żywności jest planowanie zakupów według rzeczywistych potrzeb. Przed wizytą w sklepie stwórz listę zakupów i trzymaj się jej. Starannie przemyśl, ile produktów i jakich składników potrzebujesz, aby uniknąć niepotrzebnych zakupów i późniejszego marnowania jedzenia.

2. Chodź częściej do sklepu i kupuj produkty, w ilościach dostosowanych do swoich realnych potrzeb

Z doświadczenia wiem, że gdy ludzie idą do sklepu na większe zakupy, robiąc to rzadko, to kupują za dużo rzeczy, które następnie się marnują. Natomiast chodząc częściej do sklepu można kupić jedzenie na najbliższe 2-3 dni i ma się wtedy praktycznie 100% pewność, że ono się nie zmarnuje. 

Jeśli chodzisz na zakupy rzadziej, zorganizuj dobrze spiżarnię i pilnuj terminów ważności.

3. Przechowuj żywność w odpowiedni sposób

Dobra organizacja i przechowywanie żywności mają kluczowe znaczenie. Odpowiednio zamrażaj produkty przed ich zepsuciem się, korzystaj z lodówki do utrzymania świeżości i zachowuj warzywa oraz owoce w odpowiednich temperaturach. Stosując odpowiednie techniki przechowywania, możemy znacznie wydłużyć okres przydatności żywności.

4. Wybieraj produkty na wagę i luźne

Podczas zakupów warto wybierać produkty sypkie i żywność na wagę. Pozwala to na kupowanie dokładnie tyle, ile potrzebujemy, bez nadmiernych opakowań. Wybierając owoce i warzywa luźne, unikamy plastikowych opakowań i przyczyniamy się do zmniejszenia ilości odpadów.

5. Kreatywnie przekształcaj resztki

Kreatywne podejście do resztek jedzenia pozwala nam zaoszczędzić i uniknąć marnowania cennych składników. Wykorzystaj pozostałe składniki z jedzenia do przygotowania nowych potraw, takich jak sałatki, zupy czy smoothie. Dzięki temu zminimalizujemy ilość wyrzucanych resztek.

6. Wykorzystaj banki żywności i organizacje charytatywne

Zamiast wyrzucić nadwyżki żywności, przekaż je do banków żywności lub organizacji charytatywnych, które mogą dostarczyć je potrzebującym. To nie tylko zmniejszy ilość odpadów, ale również pomoże osobom znajdującym się w trudnej sytuacji.

7. Monitoruj częściej stan lodówki i daty przydatności

Regularnie sprawdzaj zawartość lodówki, aby nie przegapić produktów zbliżających się do daty ważności. Śledzenie dat przydatności pozwala nam zużyć produkty przed ich zepsuciem się i uniknąć marnowania.

Zobacz nasz artykuł o marnowaniu żywności w gospodarstwach domowych w Polsce!

Plus dla Ciebie i dla Ziemi! Jakie korzyści płyną z wyżej wymienionych zasad?

1. Oszczędność finansowa

Planowanie zakupów według rzeczywistych potrzeb i kreatywne przekształcanie resztek jedzenia pozwala zaoszczędzić pieniądze. Unikając marnowania żywności, zmniejszamy wydatki na kolejne zakupy i maksymalizujemy wartość każdego zakupionego produktu.

2. Ochrona środowiska

Zmniejszenie ilości marnowanej żywności ma ogromny wpływ na ochronę środowiska. Produkcja żywności generuje znaczne ilości emisji gazów cieplarnianych i zużywa cenne zasoby, takie jak woda i gleba. Ograniczenie marnotrawstwa pozwala zmniejszyć negatywny wpływ na klimat i ekosystemy.

3. Wsparcie dla osób potrzebujących

Przekazywanie nadwyżek żywności do banków żywności i organizacji charytatywnych wspiera osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej. Nasza odpowiedzialność za dbanie o innych staje się rzeczywistością, a jednocześnie zmniejszamy ilość jedzenia trafiającego na składowiska.

4. Edukacja i świadomość

Wdrażając te zasady w naszym codziennym życiu, stajemy się aktywnymi uczestnikami walki o zrównoważony rozwój. Nasze działania edukują innych wokół nas i inspirują ich do podejmowania podobnych kroków, co prowadzi do bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego społeczeństwa.

5. Zwiększenie świadomości smaków i kreatywności kulinarnej

Unikanie marnowania żywności wymaga często wykorzystywania pozostałości i resztek w nowy, kreatywny sposób. Przygotowywanie posiłków z wykorzystaniem różnych składników pozwala odkrywać nowe smaki i rozwijać umiejętności kulinarne.

6. Wsparcie lokalnych producentów

Kupowanie żywności bezpośrednio od lokalnych rolników i producentów wspiera rozwój lokalnych gospodarek i zapewnia wsparcie dla osób prowadzących małe biznesy.

7. Wzmocnienie więzi społecznych

Wspólne działania w zakresie minimalizacji marnowania żywności, takie jak organizowanie społecznych akcji wymiany żywności czy dzielenie się przepisami, mogą wzmacniać więzi społeczne i budować zaangażowanie lokalnej społeczności.

Wdrażając te korzystne zasady w naszym codziennym życiu, możemy czerpać wielorakie korzyści zarówno dla siebie, jak i dla środowiska naturalnego. Każdy krok w kierunku redukcji marnowania żywności przyczynia się do budowania lepszego, bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego społeczeństwa.

Zapoznaj się z naszym kursem i dowiedz się, czy nasza dieta wpływa na klimat i środowisko!

Znaczenie wspólnych działań na rzecz ograniczenia odpadów żywnościowych

Odpady żywnościowe stanowią istotny problem społeczny i ekologiczny, wymagający natychmiastowych działań. Redukcja marnotrawstwa żywności może przynieść ogromne korzyści. Poprzez edukację, świadome wybory zakupowe, współpracę i odpowiednie regulacje, możemy dążyć do ograniczenia skali tego problemu i stworzenia bardziej zrównoważonego systemu żywnościowego, który przyniesie korzyści zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym pokoleniom.

_Źródła:

_{https://commission.europa.eu/system/files/2022-12/COFE5_Next%20Generation_PL_NEW.pdf, str.10 [data dostępu: 08.08.2023]}

_{https://dariuszstasik.com/produkujemy-kupujemy-marnujemy/ [data dostępu: 08.08.2023]}